Từ chối công chứng hợp đồng thế chấp: người dân cần biết gì?

Trong thực tế, không phải mọi hợp đồng thế chấp đều được công chứng viên chấp nhận. Có nhiều trường hợp công chứng viên buộc phải từ chối công chứng hợp đồng thế chấp để bảo đảm tính hợp pháp và an toàn pháp lý cho các bên. Vậy khi nào bị từ chối? Người dân cần chuẩn bị và lưu ý những gì?

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng uy tín tại Hà Nội: Giải pháp an toàn cho giao dịch pháp lý

⚖️ Căn cứ pháp lý về từ chối công chứng hợp đồng thế chấp

Luật Công chứng 2014:
- Điều 5: Công chứng viên phải từ chối công chứng nếu hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội.
- Điều 51: Người yêu cầu công chứng phải cung cấp đầy đủ hồ sơ hợp pháp.
Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 317, 318: Hợp đồng thế chấp phải xác định tài sản thế chấp hợp pháp.
- Điều 320: Bên thế chấp phải có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp đối với tài sản.
Luật Đất đai 2013:
- Điều 188: Quyền sử dụng đất chỉ được dùng để thế chấp khi có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

📌 Như vậy, công chứng viên không có quyền tùy tiện từ chối mà chỉ từ chối trong phạm vi luật định.

❌ Các trường hợp bị từ chối công chứng hợp đồng thế chấp

1. Tài sản thế chấp không hợp pháp

Thế chấp đất chưa có sổ đỏ.
Thế chấp nhà ở xây dựng trên đất không được phép xây dựng.
Tài sản thuộc diện tranh chấp hoặc kê biên thi hành án.

👉 Ví dụ: Ông A muốn thế chấp mảnh đất đang tranh chấp với hàng xóm. Công chứng viên buộc phải từ chối công chứng hợp đồng thế chấp vì tài sản không đủ điều kiện.

2. Hồ sơ không đầy đủ hoặc sai thông tin

Giấy tờ tùy thân hết hạn hoặc thông tin sai lệch.
Thiếu giấy đăng ký kết hôn khi tài sản là tài sản chung vợ chồng.
Không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản.

👉 Thực tế: Một cặp vợ chồng chỉ mang sổ đỏ đứng tên chồng đi công chứng hợp đồng thế chấp, nhưng không có giấy tờ chứng minh là tài sản riêng. Kết quả: hồ sơ bị từ chối công chứng.

3. Nội dung hợp đồng vi phạm pháp luật hoặc trái đạo đức

Hợp đồng thế chấp có điều khoản ép buộc một bên từ bỏ quyền lợi hợp pháp.
Hợp đồng có dấu hiệu che giấu giao dịch khác.

Xem thêm: Người dân có sổ đỏ có phải đóng thuế đất nữa hay không?

👉 Ví dụ: Ông B ký hợp đồng “thế chấp đất” nhưng thực chất là bán đất trá hình. Công chứng viên có quyền từ chối công chứng để tránh giao dịch trái luật.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ uy tín tại Hà Nội: Hỗ trợ nhanh, đúng pháp luật

4. Người yêu cầu công chứng không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ

Người dưới 18 tuổi.
Người mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Người yêu cầu công chứng nhưng không trực tiếp tham gia, không có ủy quyền hợp pháp.

📂 Người dân cần chuẩn bị gì để tránh bị từ chối công chứng hợp đồng thế chấp?

Hồ sơ cần thiết khi công chứng hợp đồng thế chấp

📌 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất/giấy tờ sở hữu tài sản.
📌 Chứng minh nhân dân/CCCD/hộ chiếu còn hạn.
📌 Sổ hộ khẩu.
📌 Giấy đăng ký kết hôn (nếu là tài sản chung).
📌 Dự thảo hợp đồng thế chấp.

Lưu ý quan trọng

✅ Đảm bảo tài sản không có tranh chấp, không bị kê biên.
✅ Kiểm tra tính pháp lý của tài sản trước khi mang đi thế chấp.
✅ Trường hợp tài sản chung phải có sự đồng ý của tất cả đồng sở hữu.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục công chứng nhanh chóng, đúng quy định pháp luật hiện hành

🏢 Thực tế giải quyết khi bị từ chối công chứng hợp đồng thế chấp

Nếu công chứng viên từ chối công chứng, người dân có thể:

Yêu cầu giải thích bằng văn bản theo Điều 39 Luật Công chứng 2014.
Bổ sung hồ sơ hoặc chỉnh sửa hợp đồng để phù hợp quy định.
Khiếu nại hoặc tố cáo đến Sở Tư pháp nếu cho rằng việc từ chối là không có căn cứ pháp luật.

>>> Xem thêm: Cách giải quyết tranh chấp đất đai đơn giản nhưng hiệu quả

>>> Xem thêm: Muốn xây nhà trên đất nông nghiệp phải làm thế nào để hợp pháp?

✅ Kết luận

Việc từ chối công chứng hợp đồng thế chấp thường xuất phát từ thiếu hồ sơ hợp pháp, tài sản không đủ điều kiện hoặc hợp đồng vi phạm pháp luật.

Người dân cần:

Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hợp pháp.
Đảm bảo tài sản thế chấp không tranh chấp, hợp pháp.
Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình.

Xem thêm: Căn cước điện tử là gì? Lợi ích khi sử dụng căn cước điện tử

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.