Mua bán nhà đất bằng giấy viết tay có hợp pháp không?
Mua bán nhà đất là một trong những giao dịch dân sự phổ biến nhất tại Việt Nam. Nhiều người vì muốn tiết kiệm chi phí hoặc thủ tục nhanh gọn đã lựa chọn hình thức mua bán nhà đất bằng giấy viết tay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu hình thức này có được pháp luật công nhận hay không, và nếu không thì hậu quả pháp lý sẽ thế nào. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết dựa trên quy định pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng giấy ủy quyền quản lý doanh nghiệp tại văn phòng công chứng ra sao?
1. Mua bán nhà đất là gì?
Theo Điều 430 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Đối với bất động sản, mua bán nhà đất chính là việc bên bán chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở cho bên mua và bên mua thanh toán đầy đủ theo thỏa thuận.
Ví dụ minh họa: Ông A bán cho bà B một thửa đất 100 m² tại quận Bình Thạnh, TP. HCM. Hai bên thỏa thuận giá 3 tỷ đồng và lập văn bản mua bán tại văn phòng công chứng. Đây là hình thức mua bán hợp pháp và được pháp luật công nhận.
2. Điều kiện để mua bán nhà đất hợp pháp
Hợp đồng mua bán nhà đất phải được lập thành văn bản và công chứng
Căn cứ Điều 167 Luật Đất đai 2013 và Điều 122 Luật Nhà ở 2014, hợp đồng mua bán nhà đất bắt buộc phải lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực, trừ một số trường hợp đặc biệt do pháp luật quy định.
Việc chỉ lập giấy viết tay giữa hai bên mà không công chứng sẽ không đáp ứng điều kiện về hình thức của hợp đồng mua bán nhà đất.
>>> Xem thêm: Thủ tục làm sổ đỏ lần đầu được triển khai ra sao đối với đất ở đã có giấy tờ hợp pháp nhưng chưa đăng ký quyền sử dụng?
Nhà đất phải có giấy tờ hợp lệ
Theo Điều 188 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất chỉ được thực hiện mua bán khi có:
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) Đất không có tranh chấp Quyền sử dụng đất không bị kê biên để đảm bảo thi hành án Đất còn thời hạn sử dụng
Ví dụ: Nếu ông C muốn bán mảnh đất đang thế chấp tại ngân hàng cho ông D, thì phải được ngân hàng đồng ý giải chấp và hoàn tất thủ tục xóa thế chấp trước khi ký hợp đồng mua bán.
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, chủ thể của hợp đồng mua bán nhà đất phải có đầy đủ năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự và hoàn toàn tự nguyện khi ký kết hợp đồng.
3. Mua bán nhà đất bằng giấy viết tay có hợp pháp không?
Trường hợp mua bán nhà đất chỉ lập giấy viết tay, không công chứng hoặc chứng thực, sẽ không đáp ứng điều kiện về hình thức theo luật định, dẫn tới hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015.
Tuy nhiên, pháp luật cũng có quy định chuyển tiếp cho một số trường hợp giao dịch trước ngày 1/7/2014. Cụ thể, theo Điều 82 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, nếu việc mua bán bằng giấy viết tay diễn ra trước thời điểm này và đáp ứng đủ điều kiện khác, người mua vẫn có thể làm thủ tục cấp sổ đỏ.
Ví dụ minh họa: Anh E mua một mảnh đất từ năm 2012 bằng giấy viết tay, đất không tranh chấp và có giấy chứng nhận đứng tên người bán. Đến nay, anh E vẫn có thể làm thủ tục sang tên nếu đáp ứng các điều kiện luật định.
4. Rủi ro khi mua bán nhà đất bằng giấy viết tay
Không thể đăng ký sang tên quyền sử dụng đất, dẫn tới không được pháp luật bảo vệ quyền lợi khi tranh chấp. Người bán có thể bán đất cho nhiều người cùng lúc, do giao dịch không được đăng ký. Người mua khó chứng minh quyền sở hữu hợp pháp nếu phát sinh tranh chấp.
5. Cách xử lý khi đã mua bán nhà đất bằng giấy viết tay
Nếu giao dịch diễn ra sau ngày 1/7/2014, các bên cần ký lại hợp đồng mua bán nhà đất tại tổ chức công chứng và thực hiện thủ tục sang tên theo quy định.
Nếu giao dịch diễn ra trước ngày 1/7/2014, người mua có thể liên hệ Văn phòng đăng ký đất đai để được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ xin cấp sổ đỏ theo quy định chuyển tiếp.
Mua bán nhà đất bằng giấy viết tay phần lớn là không hợp pháp và tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý. Người dân nên thực hiện mua bán theo đúng quy định: lập hợp đồng bằng văn bản, công chứng tại tổ chức có thẩm quyền và đăng ký sang tên tại cơ quan nhà nước để bảo đảm quyền lợi.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
