Giấy tờ tài sản không đủ pháp lý: Bị từ chối công chứng
Trong quá trình yêu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản, nhiều người dân gặp phải tình huống bị từ chối công chứng do giấy tờ tài sản không hợp lệ. Không ít trường hợp cho rằng mình đã xuất trình “đủ giấy tờ”, nhưng lại không đáp ứng yêu cầu về căn cứ pháp lý theo quy định của pháp luật. Trên thực tế, công chứng viên chỉ được công chứng khi có đủ cơ sở xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp đối với tài sản. Bài viết dưới đây phân tích rõ các trường hợp giấy tờ tài sản không đủ căn cứ pháp lý và cơ sở để công chứng viên buộc phải từ chối công chứng.
>>> Xem thêm: Văn phòng Công chứng có được quyền từ chối công chứng không? – Phân tích từ thực tiễn
1. Vai trò của giấy tờ tài sản trong hoạt động công chứng
Giấy tờ tài sản là căn cứ pháp lý cốt lõi để xác định quyền của chủ thể trong giao dịch.
Theo “Điều 40 Luật Công chứng 2014”, công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra tính hợp pháp của giấy tờ trong hồ sơ yêu cầu công chứng. Nếu không xác định được quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp thì công chứng viên không được chứng nhận giao dịch.
2. Thế nào là giấy tờ tài sản không đủ căn cứ pháp lý?
2.1. Không chứng minh được quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp
Các giấy tờ viết tay, giấy xác nhận không đúng thẩm quyền, hoặc giấy tờ chỉ mang tính thỏa thuận dân sự không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận thường bị xem là giấy tờ tài sản không hợp lệ.
2.2. Giấy tờ chưa hoàn tất thủ tục pháp lý
Trường hợp tài sản đang trong quá trình xin cấp Giấy chứng nhận, đang chờ hợp thức hóa hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính thì chưa đủ căn cứ để công chứng giao dịch liên quan đến tài sản đó.
2.3. Thông tin trên giấy tờ tài sản mâu thuẫn, không thống nhất
Khi thông tin về chủ sở hữu, diện tích, loại tài sản hoặc tình trạng pháp lý không trùng khớp giữa các giấy tờ, công chứng viên không có cơ sở xác định tính hợp pháp của tài sản.
3. Căn cứ pháp luật để từ chối công chứng
Việc từ chối công chứng khi giấy tờ tài sản không hợp lệ là yêu cầu bắt buộc theo quy định pháp luật.
Theo “Điều 51 Luật Công chứng 2014”, công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu hồ sơ yêu cầu công chứng không đầy đủ hoặc không hợp pháp. Khi giấy tờ tài sản không đủ căn cứ pháp lý, giao dịch không đáp ứng điều kiện để được công chứng.
4. Mối liên hệ với điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Giấy tờ tài sản hợp lệ là tiền đề để giao dịch dân sự có hiệu lực.
Theo “Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015”, một trong các điều kiện có hiệu lực của giao dịch là chủ thể có quyền đối với tài sản tham gia giao dịch. Nếu không chứng minh được quyền này, giao dịch không bảo đảm điều kiện có hiệu lực.
5. Hậu quả pháp lý nếu vẫn công chứng khi giấy tờ tài sản không hợp lệ
Nếu công chứng viên vẫn thực hiện công chứng trong trường hợp giấy tờ tài sản không đủ căn cứ pháp lý:
Văn bản công chứng có nguy cơ bị Tòa án tuyên vô hiệu;
Phát sinh tranh chấp về quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản;
Công chứng viên có thể bị xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật.
Theo “Điều 52 Luật Công chứng 2014”, văn bản công chứng vi phạm pháp luật có thể bị tuyên vô hiệu.
>>> Xem thêm: Bản di chúc viết tay nhưng có người phản đối, công chứng thừa kế xử lý thế nào?
6. Người dân cần làm gì khi bị từ chối công chứng do giấy tờ tài sản không hợp lệ?
Khi bị từ chối vì giấy tờ tài sản không hợp lệ, người dân nên:
Rà soát lại nguồn gốc và tình trạng pháp lý của tài sản;
Hoàn thiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận hoặc điều chỉnh thông tin sai lệch;
Chỉ yêu cầu công chứng khi giấy tờ tài sản đáp ứng đầy đủ căn cứ pháp lý theo quy định.
Việc chủ động hoàn thiện hồ sơ giúp tránh mất thời gian và hạn chế rủi ro pháp lý.
7. Phân biệt giấy tờ tài sản không hợp lệ và giấy tờ cần xác minh thêm
Không phải mọi trường hợp đều bị từ chối vĩnh viễn.
Nếu giấy tờ còn thiếu thông tin hoặc cần xác minh bổ sung, công chứng viên có thể yêu cầu người dân cung cấp thêm tài liệu. Tuy nhiên, nếu không thể xác định được căn cứ pháp lý, việc từ chối công chứng là bắt buộc.
Kết luận
Từ chối công chứng khi giấy tờ tài sản không đủ căn cứ pháp lý là cơ chế bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự. Việc hiểu đúng về giấy tờ tài sản không hợp lệ giúp người dân chủ động hoàn thiện hồ sơ, tránh rủi ro tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình khi tham gia giao dịch có công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
