Trong thực tế, tranh chấp khi thuê xe tự lái xảy ra ngày càng nhiều, đặc biệt khi người thuê gây tai nạn hoặc làm hư hỏng phương tiện. Không ít khách thuê xe bị yêu cầu bồi thường vượt mức, trong khi chủ xe cũng loay hoay không biết căn cứ pháp lý nào để ràng buộc trách nhiệm. Việc xác định lỗi, nghĩa vụ bồi thường và trách nhiệm bảo hiểm là yếu tố then chốt để giải quyết tranh chấp đúng luật. Bài viết dưới đây cung cấp phân tích cụ thể về quyền – nghĩa vụ của các bên và cách xử lý khi phát sinh tai nạn trong quá trình thuê xe tự lái.
>>> Xem thêm: Lý do khiến bạn nên quay lạivăn phòng công chứng cũ thay vì đổi nơi mới
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh việc thuê xe tự lái
Các quy định pháp luật liên quan gồm:
“Bộ luật Dân sự 2015” – điều chỉnh hợp đồng thuê tài sản.
“Luật Giao thông đường bộ 2008” – quy định trách nhiệm khi điều khiển phương tiện gây tai nạn.
“Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022” – quy định về trách nhiệm bảo hiểm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới.
Các văn bản hướng dẫn liên quan đến bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
2. Hợp đồng thuê xe tự lái và ranh giới trách nhiệm của hai bên
2.1. Nghĩa vụ của bên cho thuê xe
Theo “Điều 475 Bộ luật Dân sự 2015”, bên cho thuê phải:
Giao xe đúng tình trạng đã thỏa thuận;
Đảm bảo xe có đăng ký, đăng kiểm, bảo hiểm dân sự bắt buộc;
Thông báo rõ về các hư hỏng, rủi ro hoặc yêu cầu sử dụng tài sản.
Nếu xe không đảm bảo điều kiện kỹ thuật mà gây tai nạn, chủ xe có thể phải chịu một phần trách nhiệm.
2.2. Nghĩa vụ của người thuê xe
Theo “Điều 480 Bộ luật Dân sự 2015”, người thuê phải:
Sử dụng xe đúng mục đích, đúng quy định pháp luật;
Giữ gìn xe và trả lại đúng hiện trạng;
Bồi thường nếu làm hư hỏng, mất mát hoặc gây thiệt hại cho người khác.
Nếu người thuê vi phạm quy định giao thông và gây tai nạn ⇒ người thuê phải chịu trách nhiệm chính.
>>> Xem thêm: Làm thế nào để đảm bảoCông chứng di chúc hợp pháp với mọi loại tài sản
3. Tai nạn xảy ra khi thuê xe: xác định trách nhiệm ra sao?
3.1. Trách nhiệm theo lỗi
Theo nguyên tắc bồi thường thiệt hại của Bộ luật Dân sự:
Người trực tiếp điều khiển xe gây tai nạn phải bồi thường thiệt hại cho bên thứ ba.
Chủ xe chỉ phải bồi thường nếu giao xe cho người không đủ điều kiện lái xe hoặc xe không đảm bảo an toàn kỹ thuật.
3.2. Trách nhiệm hình sự
Nếu người lái xe gây tai nạn nghiêm trọng, có thể bị xử lý theo “Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015” (tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ).
>>> Xem thêm: Công chứng mua bán nhà không phải lúc nào cũng dễ dàng: Chuyên gia giải đáp
4. Bồi thường thiệt hại: ai phải chịu và chịu bao nhiêu?
Bồi thường thiệt hại thường bao gồm:
Thiệt hại do tài sản bị hư hỏng (xe, tài sản của bên thứ ba);
Chi phí cứu chữa người bị nạn;
Thu nhập bị mất của người bị thiệt hại;
Chi phí thuê xe hoặc khắc phục hậu quả.
Phân chia trách nhiệm:
Người thuê xe: bồi thường lỗi do mình gây ra + thiệt hại cho chủ xe (nếu xe bị hư hỏng).
Chủ xe: bồi thường phần liên quan đến lỗi kỹ thuật hoặc giao xe sai quy định.
Bảo hiểm: chi trả trong phạm vi hợp đồng bảo hiểm dân sự bắt buộc hoặc bảo hiểm vật chất xe (nếu có mua thêm).
5. Vai trò của bảo hiểm trong tranh chấp thuê xe tự lái
5.1. Bảo hiểm dân sự bắt buộc
Bảo hiểm bắt buộc của chủ xe cơ giới sẽ chi trả cho bên thứ ba trong phạm vi:
Thiệt hại về thân thể, tính mạng;
Thiệt hại về tài sản.
Mức trách nhiệm theo quy định của Bộ Tài chính.
5.2. Bảo hiểm vật chất xe
Chi trả phần hư hỏng của chiếc xe cho thuê nếu chủ xe mua gói bảo hiểm này. Tuy nhiên:
Người thuê vẫn phải chịu mức khấu trừ theo hợp đồng bảo hiểm.
Trường hợp vi phạm pháp luật khi điều khiển xe, bảo hiểm có thể từ chối bồi thường.
6. Tranh chấp thường gặp và cách xử lý
6.1. Chủ xe yêu cầu bồi thường vượt mức
Giải pháp: yêu cầu cung cấp hóa đơn sửa chữa, biên bản giám định, hoặc thương lượng theo giá trị thực tế.
6.2. Người thuê bị giữ giấy tờ, giữ xe
Chủ xe không được tự ý giữ giấy tờ tùy thân của khách thuê. Đây có thể bị xem là hành vi vi phạm.
6.3. Bảo hiểm từ chối chi trả
Cần xem lại:
Hồ sơ tai nạn có đủ hay không;
Người điều khiển có vi phạm lỗi bị loại trừ bảo hiểm hay không.
7. Cách hạn chế rủi ro khi thuê xe tự lái
Lập hợp đồng thuê xe rõ ràng (tình trạng xe, mức bồi thường, phạm vi bảo hiểm);
Chụp hình xe trước khi bàn giao;
Kiểm tra giấy tờ xe, bảo hiểm;
Không giao xe cho người không có bằng lái;
Báo ngay cho chủ xe và công an khi xảy ra tai nạn.
8. Kết luận
Tranh chấp khi thuê xe tự lái gây tai nạn thường xuất phát từ việc hợp đồng không rõ ràng và các bên không nắm đầy đủ quyền – nghĩa vụ theo pháp luật. Doanh nghiệp cho thuê và người thuê nên thỏa thuận chi tiết về trách nhiệm bồi thường, đồng thời tuân thủ đúng quy định bảo hiểm để hạn chế rủi ro khi sự cố xảy ra. Trường hợp tranh chấp phức tạp, việc nhờ luật sư hỗ trợ sẽ giúp bảo vệ quyền lợi tốt hơn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
