Công chứng văn bản khai nhận di sản khi không xác định được tài sản
Khi người để lại di sản qua đời nhưng các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu lại bị thất lạc, nhiều gia đình lúng túng không biết phải bắt đầu từ đâu để làm thủ tục công chứng. Trường hợp mất hồ sơ tài sản khiến việc khai nhận di sản không thể thực hiện theo quy trình thông thường, thậm chí có nguy cơ bị từ chối công chứng nếu không chứng minh được quyền sở hữu hợp pháp. Đây là tình huống pháp lý phức tạp, đòi hỏi hiểu rõ quy định về xác lập quyền tài sản, chứng cứ thay thế và cách xử lý khi giấy tờ gốc không còn. Bài viết sau phân tích đầy đủ căn cứ pháp luật và hướng dẫn chi tiết để bạn có thể thực hiện thủ tục công chứng khai nhận di sản ngay cả khi bị mất giấy tờ tài sản.
1. Khái niệm và nền tảng pháp lý khi khai nhận di sản không có giấy tờ tài sản
1.1. Khai nhận di sản khi mất hồ sơ tài sản là gì?
Đây là trường hợp người thừa kế muốn lập văn bản khai nhận di sản nhưng:
Không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người chết;
Chỉ có dữ liệu rời rạc hoặc chứng cứ gián tiếp;
Không thể xác định đầy đủ giá trị, tình trạng pháp lý của tài sản.
Dù thiếu giấy tờ, vẫn có thể thực hiện thủ tục công chứng nếu cung cấp được chứng cứ hợp lệ theo “Điều 94 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015” (quy định về chứng cứ).
2. Vì sao mất hồ sơ tài sản gây khó khăn khi công chứng?
2.1. Không chứng minh được quyền sở hữu
Theo “Điều 158 Bộ luật Dân sự 2015”, tài sản chỉ được bảo hộ khi chủ sở hữu chứng minh được quyền của mình. Việc không có giấy tờ gốc dẫn đến:
Không xác nhận được nguồn gốc;
Không xác định được phần quyền;
Không có cơ sở công chứng viên thẩm định.
2.2. Rủi ro tranh chấp từ người khác
Thiếu giấy tờ khiến công chứng viên lo ngại:
Tài sản có tranh chấp, bị kê biên;
Tài sản bị chiếm hữu bất hợp pháp;
Tài sản thuộc sở hữu chung nhưng chưa được xác lập phần quyền.
2.3. Có thể bị từ chối công chứng
Theo “Điều 7 Luật Công chứng 2014”, công chứng viên được quyền từ chối nếu hồ sơ không đủ căn cứ xác định quyền sở hữu hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
>>> Xem thêm: Phân tích chi tiết ưu – nhược điểm khi thuêdịch vụ sổ đỏ trọn gói
3. Các trường hợp phổ biến bị mất hồ sơ tài sản
3.1. Mất Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà
Di sản là nhà đất nhưng sổ đỏ bị thất lạc, hư hỏng hoặc bị người thứ ba giữ.
3.2. Mất giấy tờ về tài sản tài chính
Mất sổ tiết kiệm;
Mất hợp đồng mở tài khoản;
Mất giấy chứng nhận cổ phần hoặc hợp đồng góp vốn.
3.3. Tài sản chưa từng được cấp giấy tờ
Ví dụ:
Nhà tự xây chưa có giấy chứng nhận;
Tài sản hình thành trước thời điểm phải đăng ký nhưng không còn giấy tờ chứng minh.
Đây là nguồn dữ liệu quan trọng được công chứng viên đánh giá cao.
6.4. Cẩn trọng với tài sản hình thành qua giao dịch không công chứng
Ví dụ: mua bán đất bằng giấy viết tay trước 2008. Cần xác minh kỹ theo “Nghị định 43/2014/NĐ-CP”.
6.5. Nên có luật sư hỗ trợ trong trường hợp tài sản lớn
Luật sư giúp:
Thu thập chứng cứ hợp pháp;
Xác định giá trị pháp lý của tài liệu thay thế;
Làm việc với công chứng viên;
Tránh bị từ chối hồ sơ.
Kết luận
Trường hợp mất hồ sơ tài sản không làm mất quyền thừa kế, nhưng khiến thủ tục công chứng khai nhận di sản trở nên phức tạp hơn nhiều. Chỉ khi người thừa kế cung cấp đủ chứng cứ hợp pháp và xác minh được nguồn gốc tài sản, công chứng viên mới có thể tiếp nhận và lập văn bản khai nhận. Việc hiểu rõ căn cứ pháp lý, loại chứng cứ có thể thay thế và quy trình thực hiện sẽ giúp gia đình hoàn tất thủ tục đúng luật, hạn chế tranh chấp về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
