Công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất có cần người làm chứng?
Trong quá trình giao dịch mua bán nhà đất, nhiều người cho rằng khi ký hợp đồng đặt cọc cần phải có người làm chứng để bảo đảm an toàn pháp lý. Đặc biệt, khi hợp đồng được lập tại tổ chức hành nghề công chứng, câu hỏi đặt ra là liệu người làm chứng có bắt buộc hay không, và vai trò của người làm chứng được pháp luật nhìn nhận như thế nào. Việc hiểu sai quy định này có thể dẫn đến tâm lý chủ quan hoặc áp dụng không đúng thủ tục pháp lý. Bài viết dưới đây phân tích chuyên sâu vấn đề người làm chứng khi công chứng đặt cọc, trên cơ sở quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng.
>>> Xem thêm: Trải nghiệm một ngày làm việc ởvăn phòng công chứng — có gì đặc biệt?
1. Người làm chứng trong giao dịch dân sự – hiểu đúng khái niệm pháp lý
Theo quy định chung của pháp luật dân sự, người làm chứng là người chứng kiến việc xác lập giao dịch dân sự và có thể xác nhận tính xác thực của sự kiện, hành vi pháp lý khi có tranh chấp phát sinh. Bộ luật Dân sự 2015 không coi người làm chứng là điều kiện bắt buộc đối với mọi giao dịch dân sự.
Đối với hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất, người làm chứng chỉ xuất hiện trong một số trường hợp nhất định, tùy thuộc vào hình thức giao kết hợp đồng và điều kiện chủ thể tham gia.
2. Công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất có bắt buộc người làm chứng không?
Pháp luật hiện hành không quy định bắt buộc phải có người làm chứng khi công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất. Căn cứ “Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015”, giao dịch dân sự được xác lập bằng văn bản có công chứng theo thỏa thuận của các bên.
Khi hợp đồng đặt cọc được công chứng, công chứng viên là người:
Trực tiếp chứng kiến việc giao kết hợp đồng;
Kiểm tra năng lực hành vi dân sự của các bên;
Xác nhận ý chí tự nguyện và nội dung thỏa thuận.
Do đó, về bản chất pháp lý, công chứng viên đã thực hiện chức năng xác nhận tương tự vai trò của người làm chứng.
>>> Xem thêm: Chia sẻ bí quyết chọndịch vụ sổ đỏ để tránh phát sinh chi phí ẩn
3. Trường hợp nào cần có người làm chứng khi đặt cọc nhà đất?
Mặc dù không bắt buộc, người làm chứng vẫn có thể cần thiết trong một số trường hợp đặc thù, chẳng hạn:
Hợp đồng đặt cọc không được công chứng, chỉ lập dưới dạng văn bản viết tay;
Một trong các bên là người không biết chữ, người cao tuổi, người hạn chế về khả năng nhận thức;
Các bên có nhu cầu tăng cường giá trị chứng cứ cho giao dịch.
Trong những trường hợp này, người làm chứng giúp xác nhận việc giao nhận tiền đặt cọc và nội dung thỏa thuận đã diễn ra trên thực tế.
4. Quy định pháp luật về người làm chứng trong hoạt động công chứng
Theo “Điều 48 Luật Công chứng 2014”, người yêu cầu công chứng phải có người làm chứng trong trường hợp người đó không đọc được, không nghe được, không ký hoặc không điểm chỉ được. Người làm chứng phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và không có quyền, lợi ích liên quan đến hợp đồng.
Như vậy, người làm chứng khi công chứng đặt cọc chỉ là yêu cầu bắt buộc trong các trường hợp đặc biệt nêu trên, không phải là thủ tục áp dụng cho mọi hợp đồng đặt cọc.
5. Giá trị pháp lý của hợp đồng đặt cọc đã công chứng so với có người làm chứng
Theo “Điều 5 Luật Công chứng 2014”, văn bản công chứng có giá trị chứng cứ; các tình tiết, sự kiện trong văn bản công chứng không phải chứng minh, trừ trường hợp bị Tòa án tuyên vô hiệu.
So với việc chỉ có người làm chứng, hợp đồng đặt cọc đã công chứng có giá trị pháp lý cao hơn, bởi:
Được lập bởi công chứng viên có thẩm quyền;
Được kiểm tra chặt chẽ về hình thức và nội dung;
Hạn chế tối đa tranh chấp về chữ ký, ý chí tự nguyện.
>>> Xem thêm: Khi nàoDi chúc tại nhà là lựa chọn hợp lý nhất?
6. Những nhầm lẫn thường gặp về người làm chứng khi công chứng đặt cọc
Trong thực tiễn, nhiều người vẫn hiểu sai rằng:
Có người làm chứng thì không cần công chứng;
Người môi giới mặc nhiên được coi là người làm chứng;
Có chữ ký của người làm chứng thì hợp đồng chắc chắn có hiệu lực.
Những quan niệm này đều không hoàn toàn chính xác và có thể dẫn đến rủi ro pháp lý nếu phát sinh tranh chấp.
7. Lưu ý thực tiễn khi công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất
Để bảo đảm an toàn pháp lý khi giao kết hợp đồng đặt cọc, các bên cần lưu ý:
Ưu tiên công chứng hợp đồng đặt cọc thay vì chỉ lập giấy viết tay có người làm chứng;
Chỉ sử dụng người làm chứng trong các trường hợp pháp luật yêu cầu;
Đảm bảo người làm chứng không có quyền, lợi ích liên quan đến giao dịch;
Trao đổi rõ với công chứng viên về tình trạng sức khỏe, khả năng nhận thức của các bên.
Kết luận
Công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất không bắt buộc phải có người làm chứng, trừ các trường hợp đặc biệt theo quy định của Luật Công chứng. Việc hiểu đúng vai trò của người làm chứng khi công chứng đặt cọc sẽ giúp các bên lựa chọn đúng hình thức giao dịch, hạn chế rủi ro và bảo vệ hiệu quả quyền, lợi ích hợp pháp của mình trong quá trình mua bán nhà đất.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
